Pani magister, coś na wątrobę (suplement diety Hepato Protect)
To prośba ludzi, którzy uważają się za zdrowych, ale z powodu nieodpowiedniej diety czy nadużywania alkoholu odczuwają obecność tego organu. Doradzamy zmianę diety na lekkostrawną, zioła wspomagające pracę wątroby oraz… karczochy.
Karczoch (Cynara scolymus) był znany w Egipcie już 5000 lat p.n.e. Obecnie jest uprawiany w basenie Morza Śródziemnego. Jadalne są pąki karczocha. Czasem w polskich sklepach można kupić dwie odmiany: duże, okrągłe, zielone główki lub podłużne i mniejsze w kolorze fioletowym. Ugotowane, mają lekko gorzkawy, ale oryginalny smak. W Polsce uprawia się karczochy na niewielką skalę, na potrzeby przemysłu farmaceutycznego. Jeśli nie ma świeżych karczochów, warto sięgnąć po ekstrakt w kapsułkach.
Karczoch zawiera fenolokwasy i ich estry, głównie cynarynę (kwas 1,5-dikawoilochinowy), kwas chlorogenowy i kawowy, gorzkie laktony seskwiterpenowe, triterpeny, sterole. Główny gorzki składnik to cynaropikryna, działająca żółciopędnie, podobnie jak fenolokwasy. Duża zawartość związków polifenolowych (12 g/kg suchej masy), sugeruje wykorzystanie tego surowca jako źródła naturalnych antyoksydantów. Karczochy są też cenione ze względu na zawartość inuliny, polisacharydu o właściwościach prebiotyku.W tradycyjnej medycynie karczoch był używany jako środek poprawiający trawienie. Ekstrakt z liści karczocha ma właściwości hepatoprotekcyjne i redukujące poziom cholesterolu. Leki z wyciągiem z liści działają żółciopędnie, żółciotwórczo oraz regenerująco na komórki wątroby, znajdują zastosowanie w leczeniu i profilaktyce miażdżycy tętnic, obniżają stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Cynaryna została wprowadzona do lecznictwa jako lek o działaniu żółciotwórczym, hepatoochronnym, obniżającym poziom cholesterolu i lipidów, ale działała słabo, w porównaniu z preparatami zawierającymi pełny wyciąg z liści karczocha. Potwierdziło się, że wyciągi zawierające wszystkie substancje czynne obecne w surowcu roślinnym są lepsze od preparatów zawierających pojedyncze związki. A więc, polecamy karczochy z ziołowym sosem, a poza sezonem – ekstrakt z karczocha w kapsułkach.
Rdest ptasi (Polygonum aviculare) to pospolity chwast na polach, rośnie też na poboczach dróg. Jest chętnie zjadany przez ptactwo domowe, a także przez wróble – stąd nazwa. Surowcem zielarskim są końce pędów ścinane na początku kwitnienia. Ziele zawiera flawonoidy, garbniki, fenolokwasy (kawowy i chlorogenowy), substancje śluzowe, sole mineralne (wśród nich jest rozpuszczalna w wodzie krzemionka). Wyciągi z rdestu mają działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, żółciopędne, ściągające. Napar z ziela rdestu jest pomocny w łagodnych dolegliwościach wątroby, nieżytach żołądka i jelit. Jest także stosowany jako środek moczopędny i oczyszczający organizm ze szkodliwych produktów przemiany materii, najczęściej jako składnik mieszanek ziołowych.
Najnowsze badania wykazały, że podawanie ekstraktu z ziela ptasiego rdestu, składnika Hepato Protect, spowodowało spadek poziomu trójglicerydów, zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej i masy ciała otyłych myszy. Sugeruje to, że mógłby to być składnik mieszanek wspomagających odchudzanie. Bioaktywne związki to flawonoidy i inne polifenole, znane z działania antyoksydacyjnego. W 2013 roku naukowcy z Wydziału Farmaceutycznego WUM ustalili skład związków flawonoidowych. Ptasi rdest jest więc surowcem coraz lepiej poznanym i docenianym.
